Soçi 2014 ve Medya: Spor Hariç Her Şey

07.02.2014 tarihli soL'da yayınlanmıştır.

Soçi 2014 ve Medya: Spor Hariç Her Şey

Kış Olimpiyatının 22. edisyonu bugün açılış töreniyle birlikte, Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki tatil beldesinde başlayacak. Soçi 2014, ülkemizde ve Çerkeslerin seslerini duyurabildikleri yerlerde, Çarlık dönemindeki Büyük Çerkes Sürgününün 150. yıldönümüne ve tam da bu sürgünün gerçekleştiği coğrafyaya denk gelmesine rağmen, Rusya Federasyonunun herhangi bir anma düzenlememsiyle tartışmalara konu oldu. Çerkeslerin dünya kamuoyundaki sınırlı etkisinden olsa gerek, Batı dünyasında eleştiriler daha ziyade Rusya’daki eşcinsellik karşıtı yasa ve Vladimir Putin’in otoriter yönetimine yöneltildi. Bunların yanı sıra, Oyunların bütçesinin şu ana kadar düzenlenen bütün kış oyunlarının toplam bütçesini aşarak 50 milyar doları bulması, bu fırlamaya türlü rüşvet skandallarıyla müsrif işletmeciliğin neden olduğu eleştirileri ve son Volgograd saldırılarıyla pekişen terör saldırıları endişesi de, Dev Slalom’u kimin alacağına, Biathlon’da hangi ülkenin öne çıkacağına, Buz Pateninde hangi sporcuların insanları büyüleyeceğine duyulan merakı gölgede bıraktı.

Bu köşede uluslararası spor organizasyonlarının, geçmişte olduğu gibi ev sahibi ülkenin prestijini arttırmasındansa, başına türlü belalar açmaya başladığından çeşitli defalar söz ettim ve anlaşılan bu yaz Dünya Kupası ve Rio 2016 vesilesiyle, Brezilya üzerinden bol bol söz etmeye devam edeceğiz. Yanında bir akıllı telefonu ve erişebildiği internet bağlantısı olan herkesin, dünyanın her köşesinden anında haber geçebildiği günümüzde, Soçi’deki Olimpiyat Köyü’nde tamamlanmamış otel ve konaklama ünitelerinden anında haberdar olunabiliyor (kolu olmayan kapılar, akmayan musluklar vs.) Ya da, Soçi’deki kamu otoritelerinin, sokak köpeklerini derdest ederek, en iyi senaryoyla bir barınağa kapattıkları ya da kötü senaryoyla zehirlediklerine ilişkin istihbaratı, bu istihbarata karşı bölgedeki otellerin önünde sokak köpekleriyle oynayan ve arada onları besleyen polisleri gösteren fotoğrafları da anında görebiliyoruz. Dolayısıyla, ne Rusya’nın ne de Brezilya ya da başka bir organizatör ülkenin, bu durumdan yakınmasının bir anlamı bulunmuyor. Yine de yukarıda değindiğim üzere Soçi 2014’ün sportif özü hakkında, kış sporlarıyla doğrudan ilgili kaynaklar dışında, değerlendirmeler okuyamayışımızın başka nedenleri olabileceğini de düşünüyorum.

Videonun yazıyla doğrudan bir ilgisi yok ama, Vancouver 2010'daki Kanada-ABD altın madalya maçının heyecanını hatırladım. Kanada'nın enfes bir dar alan verkacıyla attığı şampiyonluk golü, bu sporun en iyisi olduklarının bir kanıtı.

Öncelikle, kış sporları, futbol, basketbol, atletizm ve yaz oyunları kapsamında yer alan diğer birçok spor dalı kadar yaygınlıkta takip edilmiyor. Bu elbette yeni bir olgu değil, çevresel koşullar nedeniyle Kuzey ülkelerinde popüler olan sporların, dünyanın geri kalanında aynı ilgiyi görmemesi de doğal. Bir başka deyişle, Soçi 2014’ün sportif içeriğinin yeterince değerlendirilmemiş olmayışınının altında başka bir neden aramaya gerek olmayabilir. Ancak bu ilgisizliğin başlıca nedeninin yukarıda belirttiğim tartışma konuları arasından, Rusya Federasyonu’nun homofobik politikalarıyla ilgili olduğunu düşünüyorum. ABD Başkanı Obama’nın, çeşitli platformlarda yasadan açık bir biçimde bahsetmesi- bir son dakika değişikliği olmazsa, bu gerekçeyle Açılış Törenine katılmayacak - iki ülke arasındaki güncel çekişmelerin de bir sonucu. Hatırlanacağı üzere Obama, Suriye’deki kimyasal silah kullanımını kırmızı çizgi olarak ilan etmiş ve Rusya’nın, BM gözetiminde bu silahların imhası seçeneğini devreye sokmasıyla, aslında kişisel olarak taraftar olmadığı ancak bir bakıma kendi ipiyle inmek üzere olduğu Suriye’ye askeri müdahale ihtimalinden, Putin yönetiminin uzattığı bir başka iple kurtulmuş oldu. Putin’in müdahalesi öyle bir etki yarattı ki, önde gelen bir Kuzey Amerikan dergisi Rusya’nın modern Çarını, yılın en güçlü kişisi ilan etti. Obama bundan rahatsız olsa gerek, birkaç hafta önce Jay Leno’nun talk-show’undaki kısa söyleşisinde, en çok dakikayı sözkonusu yasaya duyduğu tepkiye ve Putin’in, yaptıkları ortak basın toplantılarında, gazetecilerden hiç de alışık olmadığı biçimde gelen sert sorular karşısında düştüğü şaşkınlığa ayırarak, Rus liderin alenen dedikodusunu yaptı.

Obama’nın bu hassasiyetinde samimi olduğunu düşünüyorum; ancak democracynow.org’daki bir söyleşiden öğrendiğim kadarıyla, halen ABD’nin birçok eyaletinde eşcinsellik yasal bir işten çıkarma nedeni ve bazı eyaletlerde de, eşcinselliğin görünürlüğünü yasaklayan benzer yasalar yürürlükte. Sahi, 2014 Kış Olimpiyadı bu eyaletlerden birisinde düzenlenseydi, Bay Başkan Açılışlara katılmaktan feragat eder miydi yine?

Not: Bir çeviri harikası sonucu “Üşütük Popolar” olarak bildiğimiz filmin kahramanı olan Jamaika Bobsleigh takımı, 12 yıl aradan sonra 2 erkek sporcudan oluşan ekiple Oyunlarda. Ancak uçakta bavulları ve malzemeleri kaybolmuş, bunun sıkıntısını yaşıyorlarmış. Talihlerinin dönmesini umuyoruz. Bastır üşütük popo!